Zajednički konsultativni odbor civilnog društva Evropske unije i Crne Gore (ZKO)

By OnthewaytoEU.net | Deklaracije, Dokumenti | 0 comment | 24 Juna, 2015 | 0

Šesti sastanak, Brisel, 24. jun 2015.godine

ZAJEDNIČKA DEKLARACIJA

Zajednički konsultativni odbor civilnog društva Evropske unije i Crne Gore (ZKO) je jedan od organa koje je osnovano u okviru Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropske unije i Crne Gore.

ZKO omogućava organizacijama civilnog društva obije strane da prate napredak Crne Gore ka Evropskoj uniji, kao i da usvoje preporuke za obazrivost Vlade Crne Gore i institucija Evropske unije.

ZKO se sastoji od dvanaest članova, šest sa svake strane, koji predstavljaju EESK i crnogorsko civilno društvo. Tokom svog trenutnog mandata (2013.-2015.),

Andrej Zorko kopredsjedava odborom ZKO, član EESK-a i Upravnog odbora Udruženja slobodnih sindikata Slovenije, i Suzana Radulović, član Socijalnog savjeta Crne Gore i generalni sekretar Unije poslodavaca Crne Gore.

Šestom sastanku ZKO prisustvovali su

Dirk Lange, šef jedinice za Crnu Goru u Generalnom direktoratu EK za susjedsku politiku i pregovore o proširenju, i ambasador Aleksandar Andrija Pejović, glavni pregovarač za vođenje pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji i državni sekretar za evropske integracije u Ministarstvu vanjskih poslova i evropskih integracija.

Članovi ZKO su razgovarali o crnogorskim pregovorima o pristupanju Evropskoj uniji, sa raspravom o transparentnosti i sveobuhvatnosti u procesu pridruživanja Evropskoj uniji i o trenutnom stanju socijalnog dijaloga u Crnoj Gori, sa fokusom na razmatranje Zakona o reprezentativnosti sindikata. Takođe su usvojili izvještaje o politici osoba sa invaliditetom u Crnoj Gori i njihovoj implementaciji u praksi.

1.	Pregovori o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji
1.1	Članovi ZKO pozdravljaju napredak pregovora o pristupanju, sa otvaranjem osam novih poglavlja od poslednjeg sastanka ZKO: Poglavlje 9 – Finansijske usluge, Poglavlje 16 – Oporezivanje, Poglavlje 18 – Statistike, Poglavlje 21 – Trans-Evropske mreže, Poglavlje 28 – Potrošači i zaštita zdravlja, Poglavlje 29 – Carinska unija, Poglavlje 30 – i Poglavlje 33 o Finansijske i budžetske odredbe. Takođe pozivaju Vladu da nastavi rad u pravcu ispunjavanja prelaznih mjerila svih otvorenih poglavlja i da usvoji zakone u preostalim oblastima koje zahtijevaju dodatno usaglašavanje.
1.2	Što se tiče poglavlja 23 i 24, članovi ZKO su zadovoljni što se reforma zakona smatra strateškim prioritetom Vlade Crne Gore; ZKO pozdravlja usvajanje izmjene i dopune akcionih planova za ova poglavlja od strane Vlade u februaru 2015. godine sa ciljem efikasnijeg sprovođenja postavljenih privremenih mjera. Članovi ZKO napominju, međutim, da su sprovođenje i primjena zakona na terenu i dalje slabi. Zbog toga podstiču crnogorske institucije da nastave svoje napore u pravcu implementacije usvojenih zakona, posebno imajući u vidu da su sprovođenje akcionih planova i ispunjenje privremenih mjera za poglavlja 23 i 24 od presudnog značaja za dalji napredak u pregovaračkom procesu pristupanja EU.
1.3	ZKO sa žaljenjem konstatuje da prema Indeksu percepcije korupcije Transparency International 2014 učinak Crne Gore se pogoršao u odnosu na 2013. godinu (42 boda u 2014. godini; 44 boda u 2013. od 100) i podsjeća da borba protiv korupcije ostaje jedan od ključnih izazova u procesu demokratizacije i vladavine prava u zemlji. Isto tako, ZKO ponovo poziva Vladu da omogući pravovremeno osnivanje potpuno operativne Agencije za borbu protiv korupcije do januara 2016. godine, kao nezavisnog i profesionalnog organa.
1.4	Članovi ZKO pozdravljaju jačanje transparentnosti sudova, kao što je predviđeno Izvještajem o radu Vrhovnog suda koji je predstavljen u aprilu, postavljanjem online audio snimaka o završnim izlaganjima stranaka u sudskim postupcima, kao i obrazloženja sudskih odluka. Oni napominju, međutim, da zapošljavanje, promocija i disciplinski sistemi za sudije i tužioce još uvijek nisu transparentni i utiču na nezavisnost sudstva. ZKO apeluje na Vladu da sprovede nesprovedene reforme u pravosuđu.
1.5	ZKO sa žaljenjem konstatuje nepromijenjeno rangiranje Crne Gore prema procjeni Reportera bez granica i Indeksu slobode medija za 2015.godinu (114. mjesto od 180 zemalja) ističući da slabi profesionalni i etički standardi medijskih profesionalaca ostaju i dalje ozbiljna prepreka za ostvarivanje slobode izražavanja u Crnoj Gori. Članovi ZKO pozivaju nadležne organe da se i dalje zalažu za istraživanje slučajeva nasilja nad novinarima i da preduzimaju mjere za zaštitu medijskih profesionalaca i drugih građanskih aktivista od takvih napada. Članovi ZKO pohvaljuju rad Medijskog Savjeta za samoregulaciju u praćenju i izvještavanju o kršenju etičkog kodeksa novinara.
1.6	Članovi ZKO sa zadovoljstvom konstatuju da je ekonomska sloboda u Crnoj Gori poboljšana tokom posljednjih pet godina i da je dostigla najviši nivo ikada u Indeksu ekonomskih sloboda za 2015.godinu koji objavljuje Fondacija Heritage. Iako je sloboda poslovanja nazadovala i procijenjeni nivo korupcije je ostao visok, napredak se može konstatovati u oblasti slobode rada, monetarne slobode, slobode investiranja i slobode trgovine. ZKO podstiče Vladu da nastavi da preduzim mjere, posebno u oblasti pravosuđa i vladavine prava, u cilju obezbjeđivanja osnovnih sloboda koje su važne za ekonomski uspjeh.
2.	Rasprava o transparentnosti i sveobuhvatnosti procesa pristupanja EU
2.1	Članovi ZKO pozdravljaju učešće predstavnika civilnog društva u 22 od 33 radne grupe za pripremu pregovora, međutim, ističu da je potrebna veća dosljednost kako bi se osiguralo da i institucije EU i Vlada Crne Gore usvoje transparentan i inkluzivan pristup cijelom procesu pridruživanja i u svim oblastima politike.
2.2	ZKO pohvaljuje uključivanje organizacija civilnog društva u sprovođenje akcionih planova za poglavlja 23 i 24, kao i u cjelokupno praćenje pristupnih pregovora, i poziva Vladu Crne Gore da omogući da se stavovi organizacija civilnog društva i ZKO-a uzmu u obzir u radnim grupama za pregovaračka poglavlja za pristupanje EU.
2.3	Članovi ZKO pozdravljaju stvaranje namjenskog sajta o procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, međutim, apeluju na Crnu Goru da donese poseban pravni akt u vezi sa pregovaračkim strukturama, precizno definišući koji dokumenti treba da budu dostupni javnosti i u kojoj fazi pregovora. Takođe pozivaju Evropsku komisiju i Savjet Evropske unije da blagovremeno objelodane ključna dokumenta za pristupanje, uključujući početna mjerila u potpunosti, nakon što budu jednoglasno usvojena.
2.4	ZKO ističe značaj uspostavljanja stalnog mehanizma saradnje između medija i pregovaračke strukture Crne Gore u cilju informisanja medija unaprijed o predstojećim važnim događajima, kako bi se omogućila kvalitetna priprema novinara a, kasnije, usmjeravanje kvalitetne i objektivne informacije građanima.
2.5	2.5 Članovi ZKO pozdravljaju osnivanje Savjeta za razvoj nevladinih organizacija u julu 2014. godine. Međutim, pozivaju crnogorsku Vladu da nastavi rad na jačanju povoljnog okruženja za organizacije civilnog društva, posebno jer jako civilno društvo jača političku odgovornost i promoviše dublje razumijevanje i pravo svojine nad reformom za pristupanje, i stvaranju tolerantnog okruženja u kome organizacije civilnog društva mogu funkcionisati bez straha od represalija. U tom smislu, članovi ZKO ukazuju na potrebu da se poveća finansiranje organizacija civilnog društva od strane države i da se to učini transparentnijim.
2.6	ZKO traži od Vlade Crne Gore da se uključi i podrži, na ravnopravnoj osnovi, organizacije civilnog društva u svojim nacionalnim strategijama, politikama i finansiranju ka pristupanju EU i pregovaračkim strukturama, kao i u programiranju i sprovođenju projekata koje finansira EU, a posebno uključujujući socijalne partnere u reformama ekonomskog i tržišta rada i u proračunu socijalnih i ekonomskih troškova usklađivanja.
2.7	Članovi ZKO pozivaju Evropsku komisiju da obezbijedi značajno povećanje finansijske podrške, uključujući i one iz projekata u okviru civilnog društva, u cilju jačanja kapaciteta organizacija civilnog društva kao i podrške profesionalizmu i nezavisnosti medija.
2.8	Članovi ZKO napominju da je od suštinskog značaja za države članice da, zajedno sa institucijama EU, vode debatu o političkom, ekonomskom i društvenom uticaju politike proširenja, pravilnom informisanju građana EU o stvarima značajnim za političku stabilnost i prosperitet na cijelom kontinentu. ZKO poziva Evropsku komisiju, Evropski parlament i Savjet Evropske unije da, u saradnji sa organizacijama civilnog društva, pojačaju svoje komunikacione napore u informisanju građana EU o benefitima i izazovima politike proširenja. Istovremeno, ZKO pozdravlja implementaciju Strategije Vlade za informisanje javnosti o procesu pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji 2014-2018.
3.	Stav ZKO vezano za politike o osobama sa invaliditetom i stanje u praksi u Crnoj Gori
3.1	Članovi ZKO pozdravljaju dva izvještaja koje su predstavili Meelis Joostand članica EESK i ZKO član Milan Šaranović, sa crnogorske strane.
3.2	ZKO izražava zadovoljstvo što je Crna Gora potpisala i ratifikovala Konvenciju Ujedinjenih nacija o pravima osoba sa invaliditetom; Posebno pozdravlja činjenicu da je Crna Gora takođe potpisala i ratifikovala Opcioni protokol ove Konvencije. Međutim, ratifikacija Konvencije je prvi korak na dugom putu ka promjeni odnosa društva prema osobama sa invaliditetom i njihove životne sredine. ZKO poziva Vladu Crne Gore da obezbijedi da socijalna i ekonomska situacija ljudi sa invaliditetom and regulativa koja se odnosi na njihove zakonske kapacitete budu u usklađeni sa uslovima iz Konvencije.
3.3	Članovi ZKO pozdravljaju usvajanje Akcionog plana Strategije za integraciju osoba sa invaliditetom za period 2014-2015. Članovi ZKO pozdravljaju ne samo osnivanje novog Savjeta za brigu o licima sa invaliditetom 2014. godine, već i uključivanje predstavnika nevladinih organizacija. Međutim, ZKO izražava žaljenje što je ovaj Savjet spušten na nivo ministarstava, posebno imajući u vidu da je Vlada usvojila niz dokumenata bez prethodnog informisanja i konsultovanja članova Savjeta.
3.4	ZKO izražava zadovoljstvo činjenicom da je predloženi novi Zakon o zabrani diskriminacije osoba sa invaliditetom sada u Skupštini i da se očekuje uskoro njegovo usvajanje, kao i sa činjenicom da je konačna verzija ovog Zakona pripremljena u konsultaciji sa predstavnicima civilnog društva. ZKO poziva Vladu i nadležne organe da omoguće efikasnu praktičnu primjenu svih propisa u vezi sa osobama sa invaliditetom, a posebno da omoguće pravilno funkcionisanje Savjeta za brigu o licima sa invaliditetom.
3.5	ZKO izražava duboku zabrinut zbog toga što većina državnih i lokalnih institucija – škole, univerziteti, bolnice, centri za socijalni rad, kulturni i sportski objekati, uključujući Skupštinu i sudove, – nisu pristupačni osobama sa invaliditetom i apeluje na Vladu da ubrza radove kako bi im omogućila pristup. Članovi ZKO ukazuju na činjenicu da sredstva javnog prevoza uglavnom ostaju nedostupni osobama sa invaliditetom. Isto tako, ljudi sa oštećenjem vida i sluha i dalje nailaze na ozbiljne poteškoće u pristupu informacijama. ZKO poziva Vladu da preduzme mjere kako bi u što kraćem roku popravila ovu situaciju.
3.6	Članovi ZKO skreću pažnju na značaj zapošljavanja u obezbjeđivanju kvalitetnog života osoba sa invaliditetom. Oni apeluju na Vladu da promoviše radno okruženje bez barijera u Crnoj Gori, koje je takođe u skladu sa uslovima Konvencije Ujedinjenih nacija o pravima osoba sa invaliditetom (UN – CRPD), i najave podršku crnogorskom sistemu kvota za zapošljavanje osoba sa invaliditetom. Osim toga, ZKO poziva Vladu da radi na rješavanju nedostataka u oblasti zapošljavanja osoba sa invaliditetom, kao što su na primjer, mali broj zaposlenih osoba sa invaliditetom, zloupotreba Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom, itd. ZKO takođe podstiče sve aktere, a posebno socijalne partnere, da implementiraju Okvirni sporazum o inkluzivnim tržištima rada, koji su potpisali socijalni partneri Evrope 25. marta 2010. godine.
3.7	ZKO poziva organizacije civilnog društva koje predstavljaju osobe sa invaliditetom u Crnoj Gori da usaglase svoje interese, kako bi mogli da govore jedinstveno; to se može postići uspostavljanjem krovnih organizacija koje okupljaju različite organe koji rade za osobe sa invaliditetom. Postojanje takvih krovnih organizacija pomaže različitim grupama osoba sa invaliditetom da bolje razumiju potrebe jedni drugih i da govore jedinstveno kada rade na pripremi politika.
3.8	ZKO naglašava važnost pitanja o pravima osoba sa invaliditetom u kontekstu pregovora o pristupanju EU u okviru Poglavlja 23 o pravosuđu i temeljnim pravima, i podstiče crnogorsko civilno društvo da nastavi da skreće pažnju crnogorske vlasti na ova pitanja.
3.9	Članovi ZKO podstiču relevantne crnogorske vlasti da promovišu Projekat za potpuni pristup oblikovanju okruženja u kojem ljudi žive, jer okruženje bez barijera i pristupačno okruženje doprinose razvoju potencijala za turizam i u potpunoj su saglasnosti sa implementacijom UN Konvencije.
3.10	ZKO poziva Vladu Crne Gore i Evropsku komisiju da obezbijede finansijska sredstva za crnogorsko civilno društvo u cilju izgradnje transparentnog pristupa invalidnosti zasnovanog na pravima, zalažući se takođe za instrumente podrške za organizacije civilnog društva u oblasti invalidnosti.
3.11	ZKO podstiče relevantne crnogorske vlasti da prikupe statističke podatke o osobama sa invaliditetom i učestvuju u inicijativama EU za unapređenje prikupljanja statističkih podataka na osnovu istraživanja.
3.12	ZKO pozdravlja crnogorsku posvećenost inkluzivnom obrazovanju. Međutim, apeluje na Vladu Crne Gore da pronađe sistemska rešenja za finansiranje saradnika u nastavi iz budžeta koji se odnosi na obrazovanje, kao i da se poboljša pristup školama i univerzitetima. Pored toga, članovi ZKO su zadovoljni zbog usvajanja novog Zakona o visokom obrazovanju koji pruža bolji tretman studentima sa invaliditetom.
3.13	Članovi ZKO pozivaju Vladu da nastavi sa pripremom podzakonskih akata u oblasti socijalne i dječije zaštite, kako bi se omogućilo pružanje i razvoj usluga podrške za osobe sa invaliditetom.
4.	Rasprava o trenutnom stanju socijalnog dijaloga u Crnoj Gori, sa posebnim osvrtom na Zakon o reprezentativnosti sindikata
4.1	ZKO smatra da tripartitni i bipartitni socijalni dijalog u Crnoj Gori i dalje imaju dosta prostora za poboljšanje, što posebno utiče na radnike u privatnom sektoru. Oni apeluju na sve strane da poštuju slobodu udruživanja, i pozivaju Vladu da se uzdrži od direktnih ili indirektnih intervencija u unutrašnje stvari sindikata.
4.2	Članovi ZKO podstiču sve socijalne partnere da se pridržavaju principa interne demokratije i transparentnosti. Takođe skreću pažnju na potrebu socijalnih partnera da ojačaju svoj položaj i uticaj u društvu.
4.3	ZKO zabrinjava trenutna situacija sprovođenja Zakona o reprezentativnosti sindikata i diskriminacija sindikata koju su pokrenuli predstavnici sindikata zbog ugrožavanja socijalnog dijaloga u Crnoj Gori. ZKO zato poziva Vladu da omogući efikasno sprovođenje Zakona, kako bi se uklonile sve prepreke u postupku utvrđivanja reprezentativnosti sindikata kod poslodavca. Osim toga, ZKO poziva sve nadležne institucije da zaštite predstavnike sindikata od diskriminacije sindikata i da preduzmu mjere u cilju sprečavanja takvih situacija.
	Naredni sastanak ZKO će se održati u Briselu u drugoj polovini 2015. godine.